[Giải Mã] Lá Sâm Ngọc Linh Có Tác Dụng Gì? Ai Dùng, Ai Không Nên Dùng?

Để biết lá sâm Ngọc Linh có tác dụng gì, trước hết bạn cần nhận diện đúng loại lá này khi mua hàng. Dưới đây là những đặc điểm dễ nhận biết nhất của lá sâm Ngọc Linh.

Đặc điểm nhận biết lá sâm Ngọc Linh

Lá sâm Ngọc Linh là bộ phận mọc ra ở phần đỉnh của thân cây, không phân bố dọc thân như nhiều loài cây khác. Lá có màu xanh đậm, thường phát triển mạnh vào mùa xuân và hè, rồi tự rụng vào cuối năm khi cây bước vào giai đoạn nghỉ đông.

Cấu trúc lá thuộc loại lá kép chân vịt, mọc vòng. Mỗi vòng thường có từ 3 đến 5 lá chét, đôi khi chỉ có 3 chét ở cây còn non. Đặc điểm này là một dấu hiệu quan trọng để nhận diện cây sâm Ngọc Linh thật ngoài tự nhiên.

Mỗi lá có độ dài từ 7 đến 12 cm. Trong một cụm lá, lá ở giữa là lớn nhất, tiếp theo là hai lá kề bên có kích thước trung bình, còn những lá phía ngoài cùng thường nhỏ hơn. Phiến lá có dạng trứng ngược hoặc hình mũi mác, mép lá có răng cưa nhỏ và đều nhau, giúp tăng khả năng trao đổi khí và thoát hơi nước.

Một điểm đặc trưng khác là hệ thống lông trên bề mặt lá. Dọc theo phần gân chính và gân bên ở mặt trên, lá sâm Ngọc Linh có nhiều lông cứng, nhỏ và cứng, tạo cảm giác nhám nhẹ khi chạm tay vào. Phần mặt dưới của lá ít lông hơn, thường mịn và sáng màu hơn mặt trên.

Lá sâm có chu kỳ sinh trưởng theo mùa. Từ tháng 3 đến tháng 7, lá phát triển mạnh. Từ tháng 8 đến tháng 9, khi cây chuẩn bị vào mùa nghỉ đông, lá bắt đầu già và rụng tự nhiên. Đây cũng là thời điểm người dân địa phương thu hái lá sâm Ngọc Linh để dùng làm trà, ngâm rượu hoặc chế biến thành dược liệu. Lá sau khi thu hoạch có thể dùng tươi hoặc đem sấy khô bằng nhiệt độ thấp để bảo toàn dưỡng chất, rồi bảo quản trong túi kín hoặc lọ thủy tinh dùng dần trong năm.

Nhờ những đặc điểm hình thái rõ ràng và chu kỳ sinh học ổn định, lá sâm Ngọc Linh có thể nhận biết bằng mắt thường nếu bạn nắm kỹ các dấu hiệu đặc trưng kể trên.

Thành phần trong lá sâm Ngọc Linh

Khi tìm hiểu lá sâm Ngọc Linh có tác dụng gì, bạn sẽ thấy không chỉ phần củ mà cả lá cũng chứa nhiều hoạt chất quý, góp phần làm nên giá trị tổng thể của cây sâm Ngọc Linh. Theo các nghiên cứu, trong lá sâm có nhiều nhóm chất sinh học như sau:

Saponin

Đây là nhóm hoạt chất quan trọng nhất trong sâm Ngọc Linh. Saponin có mặt ở cả củ, rễ, thân và lá. Riêng lá sâm cũng chứa saponin tuy không nhiều như phần củ, nhưng vẫn có giá trị đáng kể.

Saponin trong lá sâm có khả năng tạo bọt khi gặp nước và có tính kháng viêm nhẹ. Một số tài liệu ghi nhận, loại saponin trong sâm Ngọc Linh có cấu trúc rất đa dạng và đặc trưng mà ít loại sâm nào khác có được.

Flavonoid

Flavonoid là hợp chất có mặt phổ biến trong nhiều loại cây thuốc. Trong lá sâm Ngọc Linh, flavonoid đóng vai trò như một chất chống oxy hóa tự nhiên, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do gây ra.

Polysaccharide

Polysaccharide là chuỗi các phân tử đường có trọng lượng phân tử cao. Trong dược liệu, nhóm chất này thường liên quan đến khả năng tăng cường miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa và bảo vệ gan.

Polysaccharide trong lá sâm Ngọc Linh tuy chưa được khai thác sâu như trong nấm linh chi hay đông trùng hạ thảo, nhưng cũng góp phần bổ trợ công dụng toàn diện cho người dùng.

Alkaloid

Alkaloid là nhóm chất có chứa nitơ, thường có vị đắng. Một số loại alkaloid có tác động đến hệ thần kinh và chức năng sinh lý của cơ thể.

Trong lá sâm Ngọc Linh, alkaloid được ghi nhận ở hàm lượng thấp, nhưng sự hiện diện của nhóm chất này cho thấy lá sâm không chỉ có giá trị về mặt dinh dưỡng mà còn có hoạt tính sinh học đáng chú ý.

Các axit amin

Axit amin là thành phần cơ bản để xây dựng protein - chất thiết yếu cho cơ thể sống. Những axit amin này giúp hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào, nâng cao sức đề kháng và phục hồi thể trạng sau mệt mỏi.

Khoáng chất

Một số khoáng chất có lợi được tìm thấy trong lá sâm như canxi, kali, sắt, kẽm… Tuy hàm lượng không quá cao, nhưng góp phần bổ sung vi chất thiết yếu trong chế độ ăn hằng ngày.

Lá sâm Ngọc Linh có tác dụng gì?

Vậy cụ thể lá sâm Ngọc Linh có tác dụng gì, những lợi ích nào đã được ghi nhận và nên dùng trong trường hợp nào? Dưới đây là những tác dụng nổi bật mà lá sâm mang lại:

Tăng sức đề kháng, nâng cao thể trạng

Lá sâm giúp tăng hồng cầu, bạch cầu và tăng hoạt động miễn dịch. Dùng thường xuyên giúp cơ thể khỏe hơn, ít ốm vặt.

Chống lão hóa, làm đẹp da

Lượng chất chống oxy hóa trong lá sâm giúp ngăn ngừa nếp nhăn, giữ da săn chắc và mịn màng. Da dẻ hồng hào từ bên trong.

Giảm căng thẳng, ngủ ngon

Lá sâm hỗ trợ thư giãn hệ thần kinh. Người dùng cảm thấy nhẹ đầu, dễ ngủ, đặc biệt là người làm việc trí óc hoặc mất ngủ lâu ngày.

Hỗ trợ điều hòa huyết áp, tốt cho tim mạch

Lá sâm có thể giúp giảm mỡ máu, ổn định huyết áp và ngăn ngừa xơ vữa mạch. Đây là lựa chọn tốt cho người lớn tuổi.

Giải độc gan, hỗ trợ tiêu hóa

Các chất trong lá giúp làm mát gan, hỗ trợ chức năng gan và thúc đẩy tiêu hóa. Cơ thể nhẹ nhàng, ăn ngon miệng hơn.

Tăng sinh lực, giảm mệt mỏi

Người hay làm việc nặng, thể lực yếu, dùng lá sâm giúp hồi phục nhanh và tăng độ dẻo dai.

Hỗ trợ cân bằng nội tiết

Phù hợp cả nam và nữ, giúp cải thiện sinh lý nhẹ nhàng, ổn định tâm trạng, giảm khô hạn, mệt mỏi kéo dài.

Cách dùng lá sâm Ngọc Linh hiệu quả

Hãm trà lá sâm

• Dùng 2 - 5 g lá khô hoặc 5 g lá tươi.
• Cho vào bình giữ nhiệt, hãm với 500 ml nước sôi trong 10 phút.
• Uống vào buổi sáng hoặc trưa, tránh uống lúc đói.

Lá sâm ngâm rượu

• Dùng 10 g lá khô cho 1 lít rượu trắng.
• Ngâm 90 ngày trở lên, rượu có màu nâu vàng, mùi thơm nhẹ.
• Mỗi ngày uống 10 - 15ml rượu lá sâm Ngọc Linh sau bữa ăn.

Ai nên và không nên dùng?

Phù hợp với:

• Người hay mệt mỏi, lao lực, thiếu ngủ.
• Người muốn làm đẹp da, tăng miễn dịch.
• Người lớn tuổi muốn hỗ trợ gan, tim, huyết áp.

Không nên dùng nếu bạn thuộc nhóm sau:

• Trẻ em dưới 6 tuổi.
• Người đang bị huyết áp cao chưa kiểm soát.
• Người bị lạnh bụng, đau bụng đi ngoài.
• Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú.

Cách bảo quản lá sâm

• Lá tươi: bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh, dùng trong 7 ngày.
• Lá khô: để nơi thoáng mát, tránh ánh nắng, dùng trong 6 tháng.

Lá sâm Ngọc Linh là phần quý của cây sâm, chứa nhiều hoạt chất tốt cho sức khỏe. Dù không đắt như củ sâm, nếu chỉ dùng để bồi bổ hằng ngày, lá sâm Ngọc Linh cũng là lựa chọn hợp lý. Nhưng để trả lời chính xác lá sâm Ngọc Linh có tác dụng gì và phù hợp cho ai, bạn nên tìm hiểu rõ nguồn gốc và cách dùng phù hợp.

Nếu bạn đang tìm nơi bán lá sâm Ngọc Linh thật, chuẩn vùng Nam Trà My, hãy ghé thăm showroom hoặc gian hàng online của TRIMICO: TẠI ĐÂY