Sâm Ngọc Linh là một trong những loại dược liệu quý của Việt Nam, được biết đến rộng rãi nhờ vào những dược tính đặc biệt của mình. Tuy nhiên, bên cạnh cái tên “Sâm Ngọc Linh” nổi tiếng, một loại sâm khác cũng mang tên tương tự, đó là “Sâm Dây Ngọc Linh”, thường khiến nhiều người tiêu dùng bị nhầm lẫn. Vậy, hai loại sâm này có thật sự giống nhau? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết sự khác biệt giữa Sâm Ngọc Linh và Sâm Dây Ngọc Linh, giúp bạn hiểu rõ hơn về từng loại và công dụng đặc biệt của chúng.

Sâm Ngọc Linh

Sâm Ngọc Linh (Panax vietnamensis) là một trong những giống sâm quý chỉ có ở vùng núi Ngọc Linh, nằm trên biên giới giữa hai tỉnh Quảng Nam và Kon Tum. Loại sâm này có đặc điểm nhận diện rất đặc biệt và dễ phân biệt với các loại sâm khác nhờ vào hình dáng.

Đặc điểm

• Hình dáng củ: Sâm Ngọc Linh có củ nhỏ, thân ngắn, bề mặt xù xì, thô ráp, do sinh trưởng trong môi trường tự nhiên với điều kiện khắc nghiệt. Củ sâm có màu vàng nhạt, mắt củ mọc so le, dễ nhận diện và rất rõ ràng. Các đốt mắt sâm có nhiều rễ bám và có u cục ở gốc, khoảng cách các mắt không đều, nằm so le như hình đốt trúc.
• Hương vị: Khi nếm thử, sâm Ngọc Linh mang một vị đắng nhẹ chuyển thành ngọt, khiến nhiều người dễ dàng nhận ra sự khác biệt khi so với các loại sâm khác.

Công dụng 

Sâm Ngọc Linh được biết đến như một “thần dược” nhờ có hàm lượng saponin rất cao. Nghiên cứu khoa học cũng chỉ ra rằng sâm Ngọc Linh chứa tới 104 hoạt chất saponin, trong đó saponin MR2 có khả năng ức chế tế bào ung thư, giúp hỗ trợ điều trị các bệnh lý nghiêm trọng. Ngoài ra, sâm Ngọc Linh còn chứa rất nhiều dưỡng chất khác như 18 loại acid béo, 18 loại acid amin, vitamin C, các nguyên tố vi lượng và hợp chất sterol.

Các hoạt chất này giúp cải thiện sức khỏe tổng thể, tăng cường sức đề kháng, chống lão hóa và đặc biệt có khả năng hỗ trợ điều trị các bệnh mãn tính như tiểu đường và các vấn đề về tim mạch. Ngoài ra, sâm Ngọc Linh còn giúp phục hồi cơ thể sau khi ốm, tăng cường sinh lực, bồi bổ cơ thể và cải thiện chức năng tiêu hóa.

Sâm Dây Ngọc Linh

Sâm Dây Ngọc Linh (hay còn gọi là Đẳng sâm) là một loại cây khác hoàn toàn với Sâm Ngọc Linh, dù chúng có tên gọi khá giống nhau. Sâm Dây Ngọc Linh chủ yếu được trồng để lấy rễ, với các công dụng bổ trợ cho sức khỏe, chữa bệnh và bồi bổ cơ thể.

Đặc điểm

• Hình dáng củ: Củ Sâm Dây Ngọc Linh có hình trụ, màu trắng ngà và lõi màu vàng. Củ sâm có đường kính từ 1,5 đến 3 cm và thường phân nhánh, khác biệt so với củ Sâm Ngọc Linh có hình dáng nhỏ và xù xì.

• Hương vị: Rễ của Sâm Dây Ngọc Linh có vị ngọt, tính bình và có mùi thơm đặc trưng.

Công dụng

Rễ Sâm Dây Ngọc Linh có tác dụng bổ tỳ, kiện vị, ích khí, sinh tân dịch và giải khát. Sâm Dây Ngọc Linh được sử dụng để chữa các chứng bệnh như ho, tiêu đờm, trị thiếu máu, vàng da, mệt mỏi, và các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa như tiêu chảy, đau bụng, và kém ăn. Đặc biệt, rễ Sâm Dây Ngọc Linh có khả năng hỗ trợ điều trị các bệnh suy nhược cơ thể, viêm thận, chân phù đau và các vấn đề về sinh lý nữ như sa tử cung, băng huyết và rong huyết.

Thành phần hóa học của Sâm Dây Ngọc Linh chứa nhiều dưỡng chất quan trọng như 14 acid béo, 16 amino acid (bao gồm 8 amino acid thiết yếu), và các loại saponin triterpenoid. Ngoài ra, rễ cây còn chứa rất nhiều loại saponin khác có tác dụng tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ hệ miễn dịch.

Mặc dù tên gọi của hai loại sâm này có sự tương đồng, nhưng Sâm Ngọc Linh và Sâm Dây Ngọc Linh thực sự là hai loại cây khác biệt, cả về đặc điểm hình dáng lẫn công dụng. Việc hiểu rõ sự khác biệt này không chỉ giúp bạn lựa chọn được loại sâm phù hợp với nhu cầu sử dụng, mà còn giúp bảo vệ sức khỏe một cách tốt nhất.