Cây sâm Ngọc Linh như thế nào? Hướng dẫn cách nhận biết

Vì sao cần biết rõ cây sâm Ngọc Linh như thế nào?

Khi bạn bỏ ra một số tiền lớn để mua sâm, điều đầu tiên bạn cần biết không phải là cách dùng mà là: mình có đang mua đúng sâm Ngọc Linh thật không?

Câu hỏi tưởng đơn giản, nhưng thực tế không dễ trả lời nếu bạn chưa từng thấy cây sâm thật ngoài đời. Và đây chính là lý do khiến nhiều người mua nhầm, dẫn đến “tiền mất mà lợi chẳng thấy đâu”.

Sâm Ngọc Linh được mệnh danh là “Quốc bảo” Việt Nam. Đây là một trong những loại sâm có hàm lượng hoạt chất cao nhất thế giới, mang lại nhiều công dụng cho sức khỏe. Cũng vì vậy, giá trị của nó rất cao, có củ lên tới vài trăm triệu đồng mỗi ký.

Chính điều này đã khiến thị trường xuất hiện tràn lan những loại sâm “đội lốt”: tam thất giả sâm, sâm Trung Quốc gắn mác sâm Ngọc Linh, hoặc các giống lai trồng ở nơi không đủ điều kiện.

Điều nguy hiểm là nhìn bằng mắt thường, chúng khá giống nhau, nếu bạn không nắm rõ cây sâm Ngọc Linh như thế nào, bạn rất dễ bị đánh lừa. Không chỉ thiệt hại về tiền bạc, mà bạn còn không nhận được tác dụng bồi bổ hoặc hỗ trợ điều trị mà mình mong đợi.

Vì vậy, việc tìm hiểu cây sâm Ngọc Linh như thế nào từ hình dáng lá, thân, củ, đến hoa và rễ, là bước đầu tiên quan trọng nhất nếu bạn đang có ý định sử dụng loại sâm quý này.

cây sâm Ngọc Linh như thế nào TRIMICO

Đặc điểm nhận biết cây sâm Ngọc Linh

Cây sâm Ngọc Linh (tên khoa học Panax vietnamensis) là loài sâm quý chỉ sinh trưởng tốt ở độ cao từ 1.200 đến hơn 2.000 mét. Môi trường sống đặc biệt khiến cây sâm Ngọc Linh có hình dáng rất riêng biệt. Nếu để ý kỹ từng bộ phận, bạn hoàn toàn có thể phân biệt được sâm Ngọc Linh với các loại sâm khác.

Dưới đây là những đặc điểm nhận diện rõ nhất:

Lá

Lá là phần dễ nhận biết nhất khi nhìn vào cây sâm Ngọc Linh đang sống:

Mỗi cây có từ 1 đến 2 tầng lá. Mỗi tầng là một vòng gồm 3 đến 5 lá chét tỏa ra đều từ một điểm trung tâm, giống như hình chân vịt.
Lá chét có hình mác dài, đầu nhọn, mép răng cưa nhỏ. Chiều dài trung bình của mỗi lá chét khoảng 12 - 15 cm.
Mặt trên lá xanh đậm, mặt dưới có lớp lông tơ rất mịn, nhìn kỹ sẽ thấy rõ.
Khi cây còn nhỏ (1 - 2 năm), lá thường chỉ có 1 tầng. Càng lớn tuổi, tầng lá càng phân rõ.

Đây là dấu hiệu đầu tiên giúp bạn phân biệt sâm Ngọc Linh thật với tam thất hoặc sâm ngoại nhập, vì các loại sâm kia không có kiểu lá chân vịt độc đáo như vậy.

Thân

Thân cây sâm Ngọc Linh cũng có những đặc điểm rất riêng:

Thân đứng thẳng, mảnh, cao từ 40 cm đến hơn 1 mét tùy tuổi cây.
Màu sắc thân thường là xanh lục, đôi khi hơi ngả tím nhạt. Bề mặt hơi bóng.
Trên thân có các đốt rõ ràng, chia khúc như thân cây trúc. Mỗi đốt tương ứng với một năm tuổi.
Ở các cây già, thân có thể hơi nghiêng hoặc uốn nhẹ do ảnh hưởng của địa hình rừng.

Hoa và quả

Cây sâm Ngọc Linh không ra hoa quanh năm. Chỉ cây từ năm thứ 4 trở đi mới có hoa và quả và đây cũng là dấu hiệu phân biệt sâm non với sâm già.

Hoa mọc thành tán đơn trên đỉnh thân. Mỗi tán có từ 50 đến 120 hoa nhỏ, màu trắng ngà hoặc vàng nhạt.
Thời điểm hoa nở chủ yếu từ tháng 4 đến tháng 6 hàng năm.
Quả có hình trứng, khi chín có màu đỏ cam rực rỡ, rất bắt mắt. Mỗi quả chứa 1–2 hạt nhỏ.
Quả thường chín vào tháng 7 đến tháng 9, ngay sau mùa hoa.

Khi thấy cây có hoa hoặc quả, bạn có thể đoán được cây đã trên 4 tuổi và có thể khai thác củ để sử dụng hoặc ngâm rượu, ngâm mật ong.

Rễ và củ

Đây là phần có giá trị cao nhất của cây sâm Ngọc Linh, cũng là phần thường bị làm giả nhiều nhất.

Củ sâm thật có rễ chính bò ngang, không mọc thẳng như sâm Hàn. Hình dáng giống củ gừng, có các nhánh phụ nhỏ.
Đường kính củ từ 1 đến 3,5 cm, dài khoảng 20 - 30 cm. Một số cây già có thể lớn hơn.
Trên rễ có nhiều đốt sẹo, mỗi sẹo là một năm tuổi. Sẹo này nhìn giống như vết lõm nhỏ, không đều, xếp so le.
Vỏ ngoài củ màu nâu vàng hoặc nâu đất, mỏng. Khi cắt ra, lõi củ có màu vàng trứng, đôi khi pha ánh tím nhẹ ở củ già.
Sâm thật khi bẻ ra có mùi thơm đặc trưng, vị đắng nhẹ đầu lưỡi rồi ngọt dần. Không có xơ hay xốp ruột.

Củ sâm càng nhiều sẹo - tuổi càng cao - giá trị càng lớn. Nếu bạn gặp củ sâm không có đốt sẹo hoặc vỏ ngoài quá nhẵn bóng, rất có thể đó là tam thất hoặc sâm không rõ nguồn gốc.

Sau khi đọc kỹ phần này, bạn sẽ dễ dàng hình dung được cây sâm Ngọc Linh như thế nào qua từng bộ phận cụ thể: từ lá, thân, hoa, quả cho đến rễ và củ.

Cây sâm Ngọc Linh khác gì với sâm Hàn, tam thất hay sâm Trung Quốc?

Đây là phần rất quan trọng để bạn không bị đánh lừa bởi các loại sâm trông giống nhưng không phải sâm Ngọc Linh.

So với sâm Hàn Quốc

Củ sâm Hàn Quốc thường mọc thẳng đứng, không bò ngang như sâm Ngọc Linh.
Thân rễ to, tròn đều, ít có sẹo phân đốt.
Lá có số lượng chét khác, hình dáng cũng không giống kiểu chân vịt.

So với tam thất

So sánh trực tiếp với tam thất cũng là cách đơn giản để biết cây sâm Ngọc Linh như thế nào khi cầm trên tay.

Củ tam thất tròn ngắn, mắt đốt mọc đều một bên, không so le như sâm Ngọc Linh.
Khi cắt ra, lõi tam thất thường có màu xanh nhạt hoặc xanh rêu.
Vị tam thất đắng gắt, không ngọt hậu như sâm Ngọc Linh.

So với sâm Trung Quốc

Sâm Trung Quốc thường không có quả đỏ cam và hoa mọc thành tán.
Thân, lá và rễ đều khác biệt khi nhìn kỹ.
Lõi củ cũng không có màu vàng trứng hoặc tím nhẹ đặc trưng của sâm Ngọc Linh.

Vì sao cần hiểu rõ cây sâm Ngọc Linh như thế nào?

Tránh mua nhầm hàng giả

Sâm Ngọc Linh thật có thể có giá lên đến vài trăm triệu đồng/kg tùy tuổi. Nhiều nơi trà trộn sâm Trung Quốc, hoặc tam thất đội lốt sâm Ngọc Linh để trục lợi. Việc hiểu rõ cây sâm Ngọc Linh giúp bạn bảo vệ quyền lợi và sức khỏe của chính mình.

Đầu tư đúng

Nếu bạn là người buôn bán dược liệu, người làm trong lĩnh vực đông y hoặc chăm sóc sức khỏe cao cấp, việc phân biệt được sâm thật - sâm giả là kỹ năng cần thiết để tránh rủi ro, bảo vệ thương hiệu và uy tín cá nhân/doanh nghiệp.

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã nắm được cây sâm Ngọc Linh như thế nào, cách nhận biết cây thật qua lá, thân, hoa, quả và rễ. Đặc điểm sinh trưởng và hình thái rõ ràng giúp bạn dễ dàng phân biệt với các loại sâm khác trên thị trường.

Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về các sản phẩm từ sâm Ngọc Linh chất lượng cao như: trà sâm, rượu sâm, sâm ngâm mật ong hoặc cần tư vấn trực tiếp về sản phẩm uy tín, đừng ngần ngại để lại bình luận hoặc liên hệ với TRIMICO TẠI ĐÂY